Wat als uw aannemer failliet gaat? 

Elke onderneming kan in financiële moeilijkheden komen. Dat is ook zo bij aannemers. Als je hiermee geconfronteerd wordt, is het belangrijk om snel de juiste juridische stappen te ondernemen.

Het is ten eerste belangrijk om na te gaan of een aannemer wel degelijk failliet is: dit kan u nagaan op de website van de Kruispuntbank van Ondernemingen. Wanneer een aannemer failliet is, wordt er een curator aangesteld om het faillissement te beheren. De contactgegevens van de curator kan je hier ook terugvinden.

Het scenario van een failliete aannemer: wat betekent dit voor u?

In dit scenario moet u stoppen met betalingen aan de aannemer en in plaats daarvan contact opnemen met de curator. De curator zal een onderscheid maken afhankelijk van de situatie van de werken die al dan niet verricht zijn door de bouwheer.

Hieronder bespreken we volgende situaties:

• Situatie 1: De aannemer had de werken nog niet aangevat
• Situatie 2: De aannemer is reeds met de werken begonnen, maar deze zijn nog niet voltooid
• Situatie 3: De aannemer is al begonnen aan de werken en alle werken zijn afgerond

Aannemer had de werken nog niet aangevat

Als je al een contract hebt ondertekend voordat het werk begint, betekent dit niet noodzakelijk dat het contract eindigt. Mocht je onmiddellijk een andere aannemer inschakelen, dan loop je het risico het contract te schenden, wat kan resulteren in een schadevergoeding. In veel contracten wordt een clausule opgenomen die ervoor zorgt dat het contract automatisch ontbonden wordt als de aannemer failliet gaat. Het is belangrijk om eerst een aangetekende brief naar de curator te sturen om hem te laten weten dat je gebruik wilt maken van deze clausule. Vanaf dan kun je een andere aannemer contacteren. Als je al een voorschot had betaald aan je aannemer, is de kans groot dat je dat niet terugkrijgt. Jouw claim heeft geen voorrang ten opzichte van die van andere schuldeisers, zoals de belastingdienst of RSZ.

Hier zijn de te volgen stappen:

1. Controleer of er een clausule in de aannemingsovereenkomst staat die bepaalt dat het contract automatisch ontbonden wordt bij een vonnis van faillietverklaring
2. Stuur een aangetekende brief naar de curator om hem te laten weten dat je gebruik wilt maken van deze clausule
3. Wacht op de beslissing van de curator. De curator antwoordt binnen de 15 dagen. Als dit niet het geval is, kun je aannemen dat het contract ontbonden is en een andere aannemer inschakelen
4. Als je een voorschot had betaald aan je aannemer, dien dan een schuldvordering in bij Regsol en neem contact op met de curator om te vragen of je nog iets kunt recupereren. Houd er rekening mee dat de kans groot is dat je dit geld niet terugkrijgt, aangezien je geen bevoorrechte schuldvordering hebt.

De aannemer is reeds met de werken begonnen, maar deze zijn nog niet voltooid

De situatie kan complexer worden wanneer de aannemer reeds met de bouw- of verbouwingswerken was gestart. In principe gelden dezelfde regels als in de eerder genoemde situatie, maar de reeds uitgevoerde werken zullen aanvullend in rekening worden gebracht. Bovendien kan de schade die je lijdt als het contract wordt beëindigd, ook in rekening worden gebracht. Zit samen met de architect en de curator om een overzicht van de werken op te stellen.

Afhankelijk van deze evaluatie, moet je geld terugvragen of bijbetalen. Houd er rekening mee dat terugvordering niet altijd succesvol is. Als de hoofdaannemer failliet gaat, is het belangrijk om de onderaannemers niet te betalen, maar enkel de curator van de hoofdaannemer. Anders loop je het risico dubbel te betalen.

Als de werken al zijn gestart, wordt de situatie riskanter. De curator kan ervoor kiezen om de overeenkomst voort te zetten en de werken te laten uitvoeren. In de praktijk komt dit zelden voor, maar het blijft een mogelijkheid voor de curator.

Hier zijn enkele stappen om te volgen:

1. Ga samenzitten met de architect en curator om een overzicht van de werken op te stellen.
2. Schat de waarde van de reeds uitgevoerde werken in.
3. Bereken de schade die je lijdt door de beëindiging van het contract.
4. Dien een schuldvordering in bij het faillissement voor het teveel betaalde bedrag.
5. Betaal enkel de curator van de hoofdaannemer als deze failliet gaat en niet de onderaannemers om te voorkomen dat je dubbel betaalt.

De aannemer is al begonnen aan de werken en alle werken zijn afgerond

Als de aannemer failliet gaat nadat de werken aan uw woning volledig zijn afgerond, dient u de achterstallige facturen aan de curator te betalen. Het is belangrijk om niet verder rechtstreeks aan de aannemer te betalen. Indien er kleinere onafgewerkte zaken zijn, kunt u bij de curator een vermindering van de te betalen som aanvragen.

Als de werken bijna volledig zijn afgerond en u heeft geen openstaande betalingen, hoeft u niets te doen. Indien er toch openstaande facturen zijn, moeten deze aan de curator worden voldaan via de faillissementsrekening. Indien er nog enkele kleine zaken niet zijn afgewerkt, kan dit bij de curator worden aangekaart met de vraag of hij/zij dit zal laten afwerken, of u kunt een overeenkomst proberen te vinden voor het te betalen bedrag.

Indien er gebreken zijn aan de uitgevoerde werken, is het probleem dat u zich niet meer kunt beroepen op de tienjarige aansprakelijkheid van de aannemer. Mogelijk kunt u echter de fabrikant aanspreken op basis van de fabrieksgarantie.

Actiepunten:

1. Controleer bij een failliete aannemer altijd de status van onbetaalde facturen en betaal deze aan de curator.
2. Neem contact op met de curator voor eventuele onvoltooide werken en bespreek de mogelijkheden voor voltooiing of compensatie.
3. Als de uitgevoerde werken gebreken vertonen, kunt u zich mogelijk richten tot de fabrikant op basis van de fabrieksgarantie.
4. Controleer of de aannemer een verzekering had voor aansprakelijkheid. In sommige gevallen kunt u de verzekeraar aanspreken, zelfs na het faillissement van de aannemer.

Tot slot: belangrijke punten om te onthouden

In het geval faillissement van uw aannemer, zijn er een aantal belangrijke dingen die u moet onthouden:

• Neem onmiddellijk contact op met de curator
• Begrijp uw rechten en plichten 
• Overweeg uw opties zorgvuldig voordat u met een nieuwe aannemer in zee gaat
• Vertrouw op een advocaat om u te begeleiden en te adviseren

Onthoud dat VDS advocaten hier is om u te helpen in deze uitdagende situatie. Neem contact met ons op voor meer informatie of om een afspraak te maken.