Medische aansprakelijkheid is een belangrijk aspect van het medisch recht en kan zowel patiënten als zorgverleners treffen als een behandeling anders verloopt dan verwacht. Patiënten willen weten of zij recht hebben op een schadevergoeding als er sprake is van een medische fout, terwijl zorgverleners willen begrijpen hoe een fout of nalatigheid kan raken aan hun aansprakelijkheid. In veel gevallen gaat het om contractuele aansprakelijkheid, aangezien er doorgaans een overeenkomst bestaat tussen arts en patiënt. Toch kan in bepaalde situaties ook de buitencontractuele aansprakelijkheid van de arts in het gedrang komen.
Wat betekent medische aansprakelijkheid van de arts?
Een arts heeft meestal een inspanningsverbintenis. Dit houdt in dat hij of zij zich naar best vermogen inzet om een bepaald resultaat te behalen, zonder daarbij een garantie op succes te bieden. Toch kan een arts aansprakelijk worden gesteld bij een fout of nalatigheid die afwijkt van wat een zorgvuldig arts in gelijkaardige omstandigheden zou doen. Daarbij spelen onder meer de geldende medische wetenschap en de beroepsregels een rol. De juridische gevolgen kunnen burgerrechtelijk (contractueel of buitencontractueel) of zelfs strafrechtelijk zijn wanneer er sprake is van onopzettelijke slagen en verwondingen.
Medische fout of complicatie: wanneer is een arts aansprakelijk?
Een complicatie bij een medische behandeling is niet per definitie het gevolg van een medische fout. Soms gaat het immers om een normaal risico dat verbonden is aan de ingreep. Een arts wordt pas aansprakelijk gesteld als aangetoond wordt dat er sprake is van een fout of nalatigheid of dat er een resultaatsverbintenis werd beloofd maar niet nagekomen is. Het onderscheid tussen een medische fout en een vermijdbare complicatie is echter niet altijd helder. Zowel de Orde der Geneesheren als de rechtspraak (bijvoorbeeld het hof van beroep of het Hof van Cassatie) beoordelen elke situatie afzonderlijk. Het is daarbij aan de patiënt om te bewijzen dat de arts niet handelde zoals dat van een zorgvuldig arts verwacht mag worden.
Oorzakelijk verband en bewijslast bij medische aansprakelijkheid
Om een arts aansprakelijk te stellen, moeten drie elementen worden bewezen:
- Een fout (of nalatigheid)
- Schade
- Een oorzakelijk verband tussen beide
De bewijslast is vaak complex, omdat medische kwesties inhoudelijk en technisch zeer ingewikkeld zijn. In veel gevallen is een gespecialiseerd onderzoek of een gerechtsdeskundige nodig. Het individuele medisch dossier staat hierin centraal: zonder concrete feiten en gegevens is het bijzonder moeilijk om een fout aan te tonen.
Hoe kun je een schadevergoeding eisen bij medische aansprakelijkheid?
Bij een vermoeden van een medische fout of nalatigheid zijn er verschillende manieren om een schadevergoeding te bekomen. Soms kunnen onderhandelingen met de verzekeraar van de aansprakelijke arts leiden tot een schikking of wordt een vergoeding toegekend via het Fonds voor Medische Ongevallen. Verder kan het slachtoffer een schadevergoeding eisen door middel van een gerechtelijke procedure voor de rechtbank van eerste aanleg wanneer onderhandelingen nergens toe leiden. Je kunt dan zowel morele als financiële schade, zoals inkomensverlies en een vergoeding voor bijkomende medische kosten, vorderen.
De rechter beoordeelt onder andere de ernst van de abnormale schade, de verjaringstermijn en de vraag of de arts zijn of haar verplichtingen correct is nagekomen. Daarnaast geniet de patiënt van specifieke rechten die verankerd zijn in verschillende wetsbepalingen, zoals de Wet van 22 augustus 2002 over de rechten van de patiënt.
De medische aansprakelijkheid van de arts is doorgaans een complex thema en het aantonen van een fout die in oorzakelijk verband staat met de schade, vereist een grondig juridisch én medisch inzicht. Daarom is het verstandig om beroep te doen op een advocaat gespecialiseerd in verzekeringsrecht. Bij VDS Advocaten kun je onder meer terecht voor hulp bij het verzamelen van bewijs, het voeren van onderhandelingen of het voeren van een procedure. Indien je beschikt over een rechtsbijstandsverzekering, is onze tussenkomst in veel gevallen zelfs kosteloos. Contacteer ons vandaag nog voor juridisch advies over jouw dossier inzake medische aansprakelijkheid.
